کولانت، ضد یخ، ضد جوش و ضد زنگ خودرو

مایع ضد یخ و ضد جوش یکی از مهم‌ترین ترکیباتی است که در سیستم خنک‌کننده خودرو نقش حیاتی ایفا می‌کند. این مایع نه‌تنها از یخ‌زدگی رادیاتور در فصل زمستان جلوگیری می‌کند، بلکه مانع از جوش آوردن موتور در روزهای گرم سال می‌شود. علاوه بر این، بسیاری از ضد یخ‌ها دارای ترکیبات ضد زنگ و ضد خوردگی نیز هستند که از اجزای فلزی سیستم خنک‌کننده در برابر فرسایش و خرابی محافظت می‌کنند.

در این مقاله، با اهمیت استفاده از ضد یخ و ضد جوش، نحوه تعویض و زمان مناسب تعویض آن، تفاوت انواع ضد یخ، و ترکیب مناسب برای خودروی شاهین آشنا خواهیم شد.

ضرورت استفاده از ضد یخ و ضد جوش در خودرو

سیستم خنک‌کننده خودرو یکی از مهم‌ترین بخش‌های پیشرانه است که وظیفه کنترل دمای موتور و جلوگیری از افزایش بیش از حد دما را بر عهده دارد. اگر این سیستم به‌درستی کار نکند، ممکن است موتور جوش بیاورد و در نهایت باعث آسیب‌های جدی مانند تاب برداشتن سرسیلندر، ترک خوردن بلوک سیلندر و خرابی واشر سرسیلندر شود.

مزایای استفاده از مایع خنک‌کننده (ضد یخ و ضد جوش)

✅ جلوگیری از یخ‌زدگی رادیاتور در هوای سرد
✅ محافظت از موتور در برابر جوش آوردن در هوای گرم
✅ افزایش طول عمر قطعات فلزی سیستم خنک‌کننده با جلوگیری از خوردگی و زنگ‌زدگی
✅ افزایش راندمان خنک‌کنندگی موتور
✅ جلوگیری از تشکیل رسوبات و جرم در رادیاتور و مجاری خنک‌کننده

—

نحوه تعویض ضد یخ و زمان مناسب برای تعویض آن

عمر مفید ضد یخ به کیفیت ترکیب شیمیایی آن و شرایط کارکرد خودرو بستگی دارد. به‌طور کلی، توصیه می‌شود که مایع خنک‌کننده هر 30,000 تا 50,000 کیلومتر یا هر دو سال یک‌بار تعویض شود. در خودروهایی مانند شاهین که دارای موتور توربو شارژ هستند، به دلیل دمای بالاتر موتور، بهتر است ضد یخ به‌صورت سالانه بررسی و در صورت نیاز تعویض شود.

در دفترچه راهنمای شاهین مدت زمان بازدید و تعویض در جداول دوره ای سایپا هر 36 ماه یا هر 60 هزار کیلومتر درج شده است. همچنین از آنجایی که خودرو شاهین 8 لیتر مایع خنک کننده دارد پیشنهاد می شود از ترکیب 4 لیتر مایع ضد یخ و 4 لیتر آب مقطر استفاده شود.

جدول سرویس دوره ای شاهین طبق دفترچه رسمی سایپا

نحوه تعویض ضد یخ در خودرو

1. خودرو را خاموش کنید و اجازه دهید موتور کاملاً سرد شود.
2. رادیاتور را تخلیه کنید: برای این کار شلنگ خروجی یا ورودی رادیاتور بخاری را باز کنید و خودرو را روشن کنید.
3. درب منبع انبساط آب را باز کرده و شلنگ آب را درون آن قرار دهید. اجازه دهید تا خودرو در حالت روشن آنقدر کار کند تا آب شفاف از لوله خارج شود.
4. ترکیب ضد یخ و آب مقطر را به نسبت 50-50 (50 درصد آب و 50 درصد ضد یخ) ترکیب کرده و درون رادیاتور بریزید.
5. درب مخزن منبع کنار رادیاتور را باز نگه دارید و روی آن به صورت مکرر آب اضافه کنید و اجازه دهید تا فن خودرو برای دو بار کار کند تا فرآیند هواگیری هم انجام شود.

ترکیب مناسب ضد یخ برای خودروی شاهین

خودروی شاهین با موتور توربو شارژ 1.5 لیتری خود نیاز به مایع خنک‌کننده با کیفیت بالا دارد. توصیه می‌شود برای این خودرو از ضد یخ 50 درصد با ترکیب 50-50 آب و ضد یخ استفاده شود. این ترکیب به تعادل مناسب بین نقطه انجماد پایین و نقطه جوش بالا کمک می‌کند و عملکرد بهتری را در شرایط مختلف آب‌وهوایی فراهم می‌آورد.

✅ نسبت ترکیب پیشنهادی برای شاهین:

تابستان: 40 درصد ضد یخ + 60 درصد آب مقطر

زمستان: 50 درصد ضد یخ + 50 درصد آب مقطر

تفاوت انواع ترکیبات ضد یخ و ضد جوش

مایع خنک‌کننده یا ضد یخ و ضد جوش در دو نوع اسیدی و روغنی تولید می‌شود که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند:

ضد یخ اسیدی (معدنی یا سنتی)

✅ ترکیب اصلی آن بر پایه اتیلن گلیکول است.
✅ معمولاً قیمت کمتری دارد.
✅ نیاز به تعویض زودتر دارد (معمولاً هر 1 تا 2 سال).
✅ ممکن است در درازمدت به قطعات فلزی و لاستیکی سیستم آسیب برساند.

ضد یخ روغنی (ارگانیک یا OAT)

✅ فاقد سیلیکات و فسفات است، بنابراین طول عمر بیشتری دارد (تا 5 سال).
✅ دارای خواص ضد خوردگی قوی‌تر و مناسب برای خودروهای جدیدتر مانند شاهین است.
✅ ترکیب آن بر پایه پروپیلن گلیکول است که کمتر سمی است.

پیشنهاد برای شاهین: برای موتور توربو شارژ این خودرو، بهتر است از ضد یخ روغنی (OAT) استفاده شود که عملکرد بهتری در برابر دمای بالا و جلوگیری از خوردگی دارد.

معرفی ضد یخ آیسین: محصولی با کیفیت از ژاپن

ضد یخ آیسین، تولید شده توسط شرکت ژاپنی آیسین، یکی از محصولات با کیفیت و معتبر در زمینه مایعات خنک‌کننده خودرو است. این ضد یخ با فرمولاسیون پیشرفته، برای استفاده در انواع خودروها، به ویژه خودروهای مدرن مانند خودروی شاهین با موتور توربوشارژ، طراحی شده است.

پایه شیمیایی ضد یخ آیسین: اسیدی یا بازی؟

ضد یخ‌ها به طور کلی بر اساس ترکیبات شیمیایی به دو دسته پایه اسیدی (معدنی) و پایه آلی (ارگانیک) تقسیم می‌شوند. ضد یخ‌های پایه اسیدی معمولاً حاوی ترکیباتی مانند سیلیکات‌ها و فسفات‌ها هستند، در حالی که ضد یخ‌های پایه آلی از ترکیباتی مانند کربوکسیلات‌ها بهره می‌برند.

با توجه به اطلاعات موجود، ضد یخ آیسین از نوع پایه آلی (ارگانیک) است که با استفاده از ترکیبات کربوکسیلاتی، حفاظت بهینه‌ای در برابر خوردگی و طول عمر بالاتر را فراهم می‌کند. این نوع ضد یخ‌ها به دلیل عدم استفاده از سیلیکات‌ها و فسفات‌ها، دوستدار محیط زیست بوده و سازگاری بهتری با مواد به کار رفته در سیستم خنک‌کننده خودروهای مدرن دارند.

ویژگی‌های برجسته ضد یخ آیسین

محافظت عالی در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی: ترکیبات کربوکسیلاتی موجود در این ضد یخ، از اجزای فلزی سیستم خنک‌کننده به خوبی محافظت می‌کنند.

طول عمر بالا: فرمولاسیون پیشرفته این محصول، دوره تعویض طولانی‌تری را نسبت به ضد یخ‌های سنتی فراهم می‌کند.

سازگاری با موتورهای توربوشارژ: با توجه به دمای بالاتر در موتورهای توربوشارژ، این ضد یخ با نقطه جوش بالا، عملکرد بهینه‌ای را تضمین می‌کند.

دوستدار محیط زیست: عدم استفاده از ترکیبات مضر مانند سیلیکات‌ها و فسفات‌ها، این محصول را به گزینه‌ای مناسب برای حفظ محیط زیست تبدیل کرده است.