با اجباری شدن استانداردهای خودروسازی، سایپا و ایران خودرو مجبور شدند روی خودروهای خود آپشن‌های جدیدی را اضافه کنند که این استانداردها این روزها به استانداردهای 85 گانه در بین مردم رایج شده است. از جمله تغییرات ایجاد شده در استاندارد 85 گانه خودروسازی الزام به افزوده شدن چراغ دیلایت، الزام به نصب سنسور نور و الزام نصب سیستم کنترل پایداری یا همان ESP است.
سیستم کنترل پایداری خودرو یا ESP چیست؟
سیستم کنترل پایداری که با عناوین مختلفی در شرکت‌های مختلف عرضه شده است و در گروه سایپا با عنوان ESP یاد می‌شود در واقع سیستمی است که به پایداری خودرو در شرایط ناگوار و چرخش‌های شدید کمک می‌کند. اساس ساز و کار این سیستم بسیار پیچیده است و در آن شاهد مجموعه ای از سنسورها، یونیت مرکزی، حسگر، شتاب سنج و… هستیم که به پایداری خودرو کمک می‌کند.
اگر بخواهیم به نحوه عملکرد این سیستم بپردازیم باید مسائل پیچیده ای را مطرح کنیم اما به زبان ساده سیستم کنترل پایداری چیست و چه کاری انجام می‌دهد؟
سیستم کنترل پایداری در واقع به پایدار ماندن خودرو در جاده و حفظ تعادل خودرو کمک می‌کند. تصور کنید که با سرعت بالایی وارد یک پیچ شده‌اید و با چرخاندن فرمان عقب ماشین سر خورده و منحرف می‌شود. این جا دقیقا سیستم کنترل پایداری فعال شده و با در اختیار گرفتن گاز و ترمز سعی می‌کند خودرو را در مسیر مستقیم هدایت کند. این اساس ساز و کار این مجموعه است که شاید در ظاهر ساده باشد اما پیچیدگی های خاصی هم از جمله الزام به فعال شدن در کسری از ثانیه، مدیریت گاز و ترمز، کنترل ترمز چرخ‌ها به صورت مجزا و… را در دل خود دارد.
خودرو شاهین سیستم کنترل پایداری دارد؟
بله البته خودروهای شاهین مدل 1402! شاهین از سال 1400 روانه بازار شد و در نسخه دستی مدل 1400 و 1401 با توجه به عدم الزام نصب این آپشن روی خودرو، شاهین فاقد کنترل پایداری است اما در مدل‌های 1402 به بعد شاهد هستیم که با افزودن دکمه ای کنار قفل مرکزی، شاهین به سیستم ESP مجهز شده است.
البته خبر خوب دیگر برای شاهین سواران آن است که خودرو شاهین به لطف داشتن ESP آپشن‌های دیگری هم دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به سیستم کنترل حرکت در سربالایی اشاره کرد. این سیستم بدین شکل کار می‌کند که در زمان توقف در سربالایی؛ خودرو به صورت خودکار برای مدت حدود 3 ثانیه چرخ ها را قفل کرده تا خودرو به عقب حرکت نکند و راننده فرصت کافی برای حرکت بدون عقب رفتن را داشته باشد.
نحوه فعال کردن سیستم کنترل پایداری روی خودرو شاهین
خیلی از مالکان شاهین دنبال روشی برای روشن کردن ESP هستند اما باید این نکته را بدانید که خودرو شاهین به صورت پیش فرض و البته همه خودروهای دیگری که سیستم کنترل پایداری دارند، این سیستم به صورت پیش فرض در آن ها فعال است و نیاز نیست راننده هیچ کاری برای روشن شدن آن انجام دهد.
اما اگر از خود سوال می‌کنید که چرا چراغ ESP روی کیلومتر روشن نیست باید بدانید که چراغ ESP روی صفحه کیلومتر با رنگ زرد رنگ فعال است. هر چراغی که در کیلومتر خودرو زرد رنگ باشد، به معنی هشدار است و لذا در حالت طبیعی روشن نیست. با این شرایط فقط در زمانی که سیستم کنترل پایداری فعال می شود و خودرو را هدایت می‌کند این چراغ روشن شده و پس از مدت کوتاهی خاموش می شود.
نحوه غیر فعال کردن سیستم کنترل پایداری
خودرو شاهین در مدل های 1402 و 1403 به سیستم ESP مجهز شده است و حتی این مدل از خودروها در بازار با قیمت بالاتر هم به فروش می‌رسند. این سیستم همیشه فعال است و پیشهاد می‌کنیم همیشه هم آن را فعال نگه دارید. اما اگر به هر دلیلی از جمله انجام حرکات نمایشی، گیر کردن در موقعیت خاص یا سربالایی شدید و… نیاز به خاموش کردن کنترل پایداری دارید باید مراحل زیر را طی کنید:
- ابتدا خودرو خود را روشن کنید
- روی صندلی نشسته و حتما کمربند ایمنی راننده را ببندید
- دکمه ESP که کنار قفل مرکزی قرار گرفته برای چند ثانیه نگه دارید تا چراغ هشدار خاموش بودن ESP روی کیلومتر روشن شود.
- توجه داشته باشید این حالت تا خاموش روشن شدن بعدی خودرو یا سرعت زیر 60 کیلومتر فقط فعال خواهد بود و به صورت خودکار دوباره روشن می‌شود.
آیا روی خودرو شاهین قدیمی می‌توان ESP نصب کرد؟
برای پاسخ به این سوال باید بدانید که کنترل پایداری فقط یک چراغ داخل صفحه کیلومتر و یک دکمه روی خودرو نیست. سیستم کنترل پایداری پیچیدگی خاصی داشته و بخش های مهم خودرو از جمله ترمز، پدال گاز، ECU و… را درگیر خود می‌کند. اما جالب است که بدانید روی خودرو شاهین مدل 1400 یعنی نخستن خودروهای تولید شده توسط سایپا هم سیستم کنترل پایداری پیش بینی و زیرساخت آن اجرایی شده است.
اگر خودرو شاهینی که دارید که سیستم ESP ندارد، نگاهی به پشت کلید قفل مرکزی خودرو بیاندازید یک سوکت خام میبینید که دقیقا برای نصب روی کلید ESP است. این یعنی سایپا از زمان عرضه اولین خودرو شاهین به فکر راه اندازی این سیستم بوده است و زیرساخت آن را پیش بینی کرده است.
اگر بخواهید روی شاهین دستی که فاقد ESP است به صورت غیر فابریک سیستم کنترل پایداری را نصب کنید باید بدانید که همه زیر ساخت وجود دارد و شما تنها به یک ایمبولایزر مرکزی نیاز دارید و یک تنظیم ECU به کمک دستگاه دیاگ. اما مشکل اصلی آن است که تا زمان نگارش این مقاله ایمبولایزر ESP شاهین قابل تامین نبوده و سایپا آن را به بازار عرضه نکرده است.
سپاس فراوان از توضیحات مفید و جامع تان